Şu
gün agşam hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Birleşen Arap
Emirliklerine iş sapary tamamlandy. Bu ýerde BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky
Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 28-nji maslahaty (COP28)
geçirilýär.
Ozal
habar berlişi ýaly, şu ýylyň 12-nji dekabryna çenli dowam etjek bu iri foruma
dünýäniň dürli ýurtlaryndan köp sanly wekiller, şol sanda döwlet we hökümet
Baştutanlary, ugurdaş döwlet düzümleriniň, halkara guramalaryň ýolbaşçylary,
bilermenler, raýat jemgyýetçiliginiň, işewür toparlaryň, köpçülikleýin habar
beriş serişdeleriniň wekilleri hem-de ýaşlar gatnaşýarlar.
Düýn
BMG-niň Bütindünýä howa sammitinde çykyş edip, döwlet Baştutanymyz
Türkmenistanyň şu maslahata gatnaşmagyna özüniň howanyň üýtgemegi meselesi
boýunça halkara strategiýasyny ilerletmekde tapgyrlaýyn waka hökmünde
garaýandygyny nygtady. Bellenilişi ýaly, 2012-nji ýylda kabul edilen Howanyň
üýtgemegi baradaky Milli strategiýa Türkmenistanyň ählumumy howa gün tertibine
doly derejede goşulyşmagynyň ýolunda başlangyç nokada öwrüldi. Soňra ýurdumyzyň
howa boýunça Pariž ylalaşygyna goşulmagy bilen baglylykda, bu Strategiýanyň
täze redaksiýasy tassyklanyldy.
Hormatly
Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow jogapkärli döwlet hökmünde Türkmenistanyň
halkara we milli derejede maksada okgunly işi dowam etdirmegiň zerurdygyna
düşünýändigini nygtady. Şol iş bolsa howanyň üýtgemegine we onuň netijelerine
garşy göreşmekde mundan beýläk-de ösüşi üpjün etmäge ýardam berer.
Döwlet
Baştutanymyz ýokary derejeli forumyň münberinden metanyň zyňyndylaryny azaltmak
boýunça halkara tagallalara saldamly goşant goşýan ýurdumyzyň Ählumumy metan
borçnamasyna goşulýandygyny hem-de howa meselelerini çözmek boýunça halkara
guramalar, hyzmatdaş döwletler bilen işjeň hyzmatdaşlygy dowam etdirjekdigini
aýtdy.
Mälim
bolşy ýaly, ýurdumyzyň howa boýunça Pariž ylalaşygyna goşulmagy bilen, birnäçe
degişli milli maksatnamalar kabul edildi. Şolara laýyklykda, metanyň daşky
gurşawa zyňyndylaryny azaltmaga we olaryň ýaramaz täsirlerini aradan aýyrmaga
gönükdirilen çäreler durmuşa geçirilýär. Gürrüň, ilkinji nobatda, ekologik
taýdan arassa, serişde tygşytlaýjy häzirki zaman tehnologiýalaryny, aýratyn-da,
olary energetika, senagat we ulag pudaklaryna ornaşdyrmaga tapgyrlaýyn geçmek
hem-de peýdalanmak barada barýar. Şeýle hem forumdaky çykyşynda hormatly
Prezidentimiz şu ýylyň 13-nji noýabrynda sebit maksatnamalaryny işläp
taýýarlamak üçin Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak ministrligi bilen BMG-niň
Daşky gurşaw boýunça maksatnamasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama
gol çekilmeginiň möhüm ähmiýetini aýratyn nygtady. Şol sebit maksatnamalary
howa tehnologiýalaryny Türkmenistana we Merkezi Aziýanyň döwletlerine geçirmäge
gönükdirilendir. Bu resminama Türkmenistanda BMG-niň Merkezi Aziýada howanyň
üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalaryň sebit merkezini açmak baradaky meselä
jikme-jik garamak üçin ilkinji ädim hem-de düýpli hukuk şerti hökmünde
garalýandygyna üns çekildi.
Ýer
ýüzüniň bagtyýar we abadan geljeginiň bähbidine halkara hyzmatdaşlygy dowam
etdirmäge hem-de pugtalandyrmaga ygrarlydygyny beýan edýän Türkmenistan ýokary
derejeli köptaraplaýyn duşuşykda taýýarlanylan resminamalary, hususan-da, Howa
we saglyk boýunça Jarnamany, Durnukly oba hojalygy, durnukly azyk ulgamlary we
howanyň üýtgemegine garşy göreşmek boýunça Emirlikler Jarnamasyny, şeýle hem
birnäçe başlangyçlary, şol sanda Howanyň üýtgemegine garşy göreşmek boýunça
belent maksatly, köp derejeli hyzmatdaşlyk üçin “COP28” koalisiýasyny döretmek
hakyndaky başlangyjy goldady.
Mälim
bolşy ýaly, ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasynyň Howanyň üýtgemegi baradaky
Çarçuwaly konwensiýasyny, Kioto teswirnamasyny we Pariž ylalaşygyny tassyklap,
geçen ýyllaryň dowamynda öz üstüne alan borçnamalaryny üýtgewsiz ýerine ýetirip
gelýär. Rejelenen görnüşde tassyklanan Howanyň üýtgemegi baradaky Milli
strategiýa ähli pudaklarda, ilkinji nobatda, nebitgaz, ulag, elektroenergetika
pudaklarynda, obasenagat toplumynda, gurluşyk senagatynda zyýanly zyňyndylaryň
möçberini peseltmäge gönükdirilen yzygiderli çäreleriň durmuşa geçirilmegini
göz öňünde tutýar. Bu ugurda halkara hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine uly üns
berilýär. Sebäbi ekologik meseleleriň çözülmegi ählumumy, sebit we milli
derejede tagallalaryň birleşdirilmegini, köptaraplaýyn dialogy, her bir
döwletiň bu ugurdaky hereketlerini BMG bilen utgaşyklykda alyp barmagyny talap
edýär.
Şeýlelikde,
BMG-niň Bütindünýä howa sammiti dünýä jemgyýetçiliginiň soňky onýyllyklarda
tutuş adamzat üçin derwaýys bolan howanyň üýtgemegi bilen bagly meseläni
bilelikde çözmegiň, bu wehime garşy syýasy we ykdysady çäreleri ylalaşykly
durmuşa geçirmegiň zerurdygyna düşünýändigini görkezdi.
Hormatly
Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň şu gün Birleşen Arap Emirlikleriniň
wise-prezidenti, Premýer-ministriniň orunbasary, Prezidentiň iş dolandyryş
ministri Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan bilen geçiren duşuşygynyň dowamynda
ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn esasda üstünlikli ösdürilýän döwletara gatnaşyklaryň
häzirki ýagdaýy we geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy.
Söhbetdeşler
mähirli salamlaşyp, birek-birege hormat goýmak ýörelgesinde ýola goýulýan
köpugurly türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygynyň möhüm meselelerine garamaga dörän
mümkinçilige kanagatlanma bildirdiler.
Hormatly
Prezidentimiz öz adyndan we türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk
Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň adyndan ýokary wezipeli wekili
Birleşen Arap Emirlikleriniň Milli güni bilen gutlady we BAE-niň Prezidenti
Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýana, dostlukly döwletiň ähli halkyna
bagtyýarlyk, rowaçlyk, abadançylyk arzuw etdi.
Şeýh
Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan hoşniýetli sözler üçin hoşallyk bildirip, öz
ýurdunyň ýolbaşçylarynyň adyndan türkmen-emirlikler gatnaşyklarynyň
pugtalandyrylmagyna uly goşant goşan türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly
Berdimuhamedowa iň gowy arzuwlaryny beýan etdi, şeýle hem şu gezekki Ählumumy
foruma işjeň gatnaşandygy we türkmen tarapynyň öňe süren başlangyçlary üçin
hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa hoşallyk bildirdi.
Döwlet
Baştutanymyz ýurdumyzyň wekiliýetine bildirilen myhmansöýerlik üçin tüýs
ýürekden minnetdarlygyny beýan edip, Dubaý şäherinde geçirilýän “COP28”
maslahatynyň guramaçylyk derejesine ýokary baha berdi. Bu maslahat şu ýylyň
ähmiýetli halkara çäreleriniň biri boldy.
Şeýh
Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan Birleşen Arap Emirliklerinde Gahryman Arkadagymyz
tarapyndan başy başlanan we häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar
Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän özgertmeler
ýolunda Türkmenistanyň gazanýan üstünliklerine tüýs ýürekden guwanýandyklaryny
belläp, Emirlikleriň ikitaraplaýyn gatnaşyklary hil taýdan täze derejä
çykarmaga gyzyklanma bildirýändigini beýan etdi.
Döwlet
Baştutanymyz we BAE-niň wise-prezidenti, Premýer-ministriniň orunbasary,
Prezidentiň iş dolandyryş ministri hoşlaşanlarynda birek-birege berk jan
saglyk, rowaçlyk, iki dostlukly ýurduň doganlyk halklaryna bolsa parahatçylyk
we abadançylyk arzuw etdiler.
Birleşen
Arap Emirliklerine iş saparynyň çäklerinde hormatly Prezidentimize BAE-niň
wise-prezidenti, Premýer-ministri, goranmak ministri, Dubaýyň häkimi Şeýh
Mohammed bin Raşid Al Maktumyň adyndan mukaddes Gurhanyň aýatlarynyň altyn suw
bilen ýazylan ýörite sowgady gowşuryldy.
Arkadagly
hajy Serdarymyz sowgady minnetdarlyk bilen kabul edip, muňa depginli ösdürilýän
hem-de täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýan dostlukly türkmen-emirlikler
gatnaşyklarynyň ýokary derejesiniň nyşany hökmünde garaýandygyny aýtdy.
Ählumumy
forumyň iki gününiň dowamynda köp döwletleriň Baştutanlary we hökümet
ýolbaşçylary ekologiýa, azyk howpsuzlygy, tebigy betbagtçylyklardan goranmak,
“ýaşyl” energetika meseleleri, howanyň üýtgemeginiň netijelerini ýeňip geçmek
üçin az ösen ýurtlara maliýe goldawyny bermek babatda öz ýurtlarynyň
garaýyşlaryny beýan etdiler. Howanyň üýtgemegi bilen bagly dürli ugurlar
boýunça mundan beýläk-de hyzmatdaşlygyň möhüm meselelerini has jikme-jik ara
alyp maslahatlaşmak üçin “COP28” meýdançasynda plenar mejlisler bilen utgaşyklykda
birnäçe beýleki çäreler geçirilýär. Şolara Türkmenistanyň ugurdaş düzümleriniň
ýolbaşçylary hem-de wekilleri gatnaşdylar.
2-nji
dekabrda ýurdumyzyň wekiliýetiniň agzalary tebigaty goramak, howanyň
üýtgemegine garşy göreşmekde ýaşlaryň orny, agyz suwuny we howany goramak
boýunça çäreleri durmuşa geçirmegi çaltlandyrmak, adalatly, deňhukukly,
utgaşdyrylan energiýa akymyna, hususan-da, häzirki döwürde ulanylýan
energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerine geçmegi çaltlandyrmak meselelerine
bagyşlanan köptaraplaýyn duşuşyklara gatnaşdylar. “Saglygy goraýyş howanyň
üýtgemegi boýunça gün tertibiniň merkezinde” ady bilen geçirilen duşuşyga
aýratyn üns berildi. Onuň netijeleri boýunça Howa we saglyk boýunça “COP28”
Jarnamasy kabul edildi. Ählumumy howa başlangyjynyň çäklerinde köptaraplaýyn
dialogy dowam etdirmäge taýýardygyny hemişe beýan edýän türkmen tarapy bu
Jarnamany goldady hem-de Pariž ylalaşygyny durmuşa geçirmek üçin saglygy
goraýyş meselelerinde umumy tagallalara ygrarlydygyny tassyklady.
BMG-niň
Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 28-nji
maslahatynyň möhüm çäreleriniň dostlukly döwletiň her ýylyň 2-nji dekabrynda
bellenilýän baş baýramy — BAE-niň Milli güni bilen gabat gelendigini
bellemelidiris.
Häzirki
wagtda Ýakyn Gündogaryň ykdysady taýdan kuwwatly we depginli ösýän ýurtlarynyň
biri bolan Birleşen Arap Emirlikleri bilen köpugurly gatnaşyklaryň ösdürilmegi
Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasynyň ileri tutulýan
ugurlarynyň biri hasaplanýar. Ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşdäki,
ilkinji nobatda, iri halkara guramalaryň çäklerindäki hyzmatdaşlygyň toplanan
baý tejribesi, şeýle hem hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň,
türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy
Gurbanguly Berdimuhamedowyň Abu-Dabi şäherine saparlarynyň çäklerinde bolan
duşuşyklaryň hem-de gepleşikleriň aýratyn netijeli häsiýete eýe bolmagy muňa
şaýatlyk edýär.
Geçen
ýylyň 21-22-nji noýabrynda geçirilen ýokary derejedäki türkmen-emirlikler
gepleşikleri iki döwletiň we olaryň halklarynyň däp bolan dost-doganlyk
gatnaşyklaryny ösdürmekde, özara gyzyklanma bildirilýän birnäçe esasy ugurlarda
özara bähbitli hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmakda täze tapgyr boldy.
Türkmenistanyň
Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň şu ýylyň 11-12-nji
fewralynda Birleşen Arap Emirliklerine amala aşyran resmi sapary döwletara
gatnaşyklaryň taryhynda möhüm sahypany açdy. Saparyň çäklerinde geçirilen
duşuşyklar we gepleşikler ozal gazanylan ylalaşyklaryň iş ýüzünde durmuşa
geçirilmegine, netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge we ony häzirki döwrüň
talaplaryna laýyk gelýän has ýokary derejä çykarmaga ýardam berdi.
Türkmenistanda
amala aşyrylýan “Açyk gapylar” syýasaty we ýurdumyzda döredilen amatly maýa
goýum ýagdaýy daşary döwletleriň, şol sanda Ýakyn Gündogaryň ýurtlarynyň
işewürlerini özüne çekýär. BAE-niň wekilleri milli ykdysadyýetimiziň
pudaklaryny innowasion taýdan ösdürmäge hem-de halkymyzyň rowaçlygyny
ýokarlandyrmaga gönükdirilen giň möçberli taslamalara uly gyzyklanma
bildirýärler.
Häzirki wagtda Türkmenistan we Birleşen Arap
Emirlikleri diňe bir ikitaraplaýyn syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady,
medeni-ynsanperwer gatnaşyklary işjeňleşdirmek bilen çäklenmän, eýsem,
birek-biregiň başlangyçlaryny goldap, halkara giňişlikde hem netijeli
hyzmatdaşlyk edýärler. BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly
konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň şu gezekki 28-nji maslahaty munuň nobatdaky
güwäsidir.
Agşam hormatly Prezidentimiz Serdar
Berdimuhamedow Birleşen Arap Emirlikleriniň Milli güni mynasybetli dabaralara
gatnaşdy. BAE-niň döredilmeginiň 52 ýyllygyna bagyşlanyp, medeniýet we sungat
ussatlarynyň çykyşlary guraldy.
Birleşen
Arap Emirliklerine iki günlük iş sapary tamamlanandan soňra, hormatly
Prezidentimiz Watanymyza ugrady.
Paýtagtymyzyň
Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar garşyladylar. Bu
ýerde BAE-niň ilçihanasynyň wekili hormatly Prezidentimiz Serdar
Berdimuhamedowy BMG-niň Bütindünýä howa sammitine (COP28) üstünlikli
gatnaşmagy, çuň many-mazmunly çykyşy hem-de onuň çäklerindäki duşuşyklaryňdyr
gepleşikleriň netijeli geçmegi bilen gutlady.
Döwlet
Baştutanymyz hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, sammitde öňe sürlen
başlangyçlaryň häzirki günüň derwaýys wezipeleriniň biri bolan ekologik
meseleleri çözmekde wajyp ähmiýete eýe bolandygyny aýtdy. Şeýle hem saparyň
dowamynda geçirilen duşuşyklaryň iki ýurduň arasyndaky däp bolan dostlukly
gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň ýolundaky möhüm ädime öwrülendigi
bellenildi.